کتاب حقوق متقابل کودک و ولی بازنشر شد

«حقوق متقابل کودک و ولی در اسلام و موارد تطبیقی آن»، عنوان کتابی از مجید وزیری است که اولین بار در سال ۱۳۸۴ و دومین بار در سال ۱۳۸۶ توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل منتشر شد و حالا پس از سال‌ها تجدید چاپ شده است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، چاپ سوم «حقوق متقابل کودک و ولی در اسلام و موارد تطبیقی آن»، تألیف مجید وزیری، در 407 صفحه، با شمارگان 1000 نسخه توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل روانۀ بازار شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در سده‌های اخیر، محققین تلاش‌های فراوانی در جهت وضع و تدوین قوانین و مقررات برای مراحل و ابعاد مختلف زندگی انسان داشته‌اند، که طبیعتاً این مقررات بنابر بافت جامعۀ آنان و طرز تفکر حاکم بر ایشان متفاوت بوده است.

نهاد خانواده، به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی همواره مورد توجه قانونگذاران بوده است و مهم‌ترین هدف قانون در هر جامعه‌ای نیز تبیین حقوق افراد آن جامعه به‌منظور حفظ و عدم تضییع آن است.

یکی از معضلات مهم اجتماعی، عدم رعایت حقوق افراد در محدودۀ خانواده در مراحل مختلف زندگی است، به‌ویژه در دوران جنینی و کودکی که در آن فرد مستقلاً قدرت دفاع از حقوق خویش را ندارد و عدم رعایت حقوق این دوران، خسارت جبران‌ناپذیری به شخصیت کودک و به آیندۀ جامعه وارد می‌کند. یکی از دلایل اساسی این معضل، عدم آگاهی از حقوق انسان در مراحل مختلف زندگی و به‌ویژه در فضای خانواده است که این عدم آگاهی، به شکل اختلال در روابط اعضای خانواده به‌خصوص روابط والدین و فرزندان ظهور می‌کند.

استفتاء از آیت‌الله فیاض درباره «ممانعت پدر از دیدار فرزندان با مادر بعد از طلاق»تکیه تسنیم|تلاش مثال‌زدنی امام حسین (ع) برای «حفظ خانواده» شش راهکار مهم برای خانم‌ها تا همسران خود را دل‌بسته خانواده کنند

از مجموعۀ آیات و روایات و متون فقهی که در مورد روابط و حقوق والدین و فرزندان بیان شده است، همچون مبحث نفقه، حقوق فرزند بر والدین و بالعکس و یا بحث عقوق والدین و عقوق فرزندان، چنین استفاده می‌شود که در اسلام، در روابط بین والدین و فرزندان، حقوق متقابل طرفین در نظر گرفته شده است.

شناخت صحیح و التزام به رعایت حقوق ویژۀ هر یک از ولی و کودک می‌تواند جامعه را به‌سوی اعتدال و عدالت اخلاقی و رفتاری سوق دهد.

از دیدگاه اسلام، پدر به‌عنوان مصداق بارز ولی کودک، دارای نقشی ویژه و وظایف بسیاری در نهاد خانواده و به‌ویژه در رابطه با تربیت کودک است، به‌طوری که حتی مادر، قادر به ایفای برخی از این وظایف نیست. اسلام، پدر را از ارکان و عناصر اصلی سیستم تربیتی خانواده به‌شمار می‌آورد و او را مسئول ایجاد ارتباط، هماهنگی، هدفداری و تمامیت این سیستم نیز می‌داند.

متأسفانه به‌سبب فاصله گرفتن از آموزه‌های دینی، نقش پدر در تربیت کودک رنگ باخته و تنها نقش اقتصادی پدر در خانه، بروز و ظهور دارد. پدران، برخی یا بسیاری از وظایف تربیتی خود را به مادران یا مدارس یا مراکز فرهنگی سپرده‌اند و در رابطه با این وظایف، پدران مستعفی به‌شمار می‌آیند. این اختلال، معلول عدم شناخت صحیح وظایف پدری و یا عدم آگاهی به پشتوانه‌های اخلاقی و آثار این وظایف و در نتیجه، عدم احساس مسئولیت نسبت به آنها یا واگذاری این وظایف به کسانی که قادر به ایفای چنین وظایفی نیستند و یا ندانستن شیوه‌های درست برای اجرای این وظایف است.

دربارۀ حقوق کودک و حقوق والدین تحقیقات زیاد و ارزنده‌ای به‌عمل آمده و کتاب‌های فراوانی نگاشته شده است، لیکن این نوشته‌ها به مطالعۀ حقوق کودک یا والدین از زاویه‌ای خاص پرداخته‌اند. مثلاً تنها این روابط را از منظر تربیتی بررسی کرده یا صرفاً به بحث حقوقی و فقهی اکتفا کرده‌اند. از طرف دیگر، به‌طور عمده این آثار، برخی از حقوق کودک و والدین را مورد مطالعه قرار داده‌اند و آن هم نه به‌صورت متقابل و نه به‌صورت تطبیقی.

بررسی حقوق و وظایف ولی بر کودک و حقوق کودک بر ولی

کتاب حاضر به‌طور مشخص حقوق متقابل کودک و ولی، یعنی حقوق ولی بر کودک و حقوق کودک بر ولی و قهراً وظایف هر یک در قبال دیگری را در مراحل مختلف زندگی ایشان از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار داده و تلاش شده است که الگوی حقوق متقابل کودک و ولی به‌وسیلۀ آیات، روایات و متون فقهی در مراحل مختلف تبیین شده و زمینه‌های لازم و روش‌های مؤثر تحقق این حقوق، از نظر اسلام، ارائه گردد.

در این کتاب، در هر مبحث، نظرات فقهای امامیه و فقهای عامه (مذاهب چهارگانه) مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته است. در برخی موارد نیز حقوق ایران و حقوق برخی از کشورها از جمله فرانسه و انگلستان و همچنین اعلامیۀ جهانی حقوق کودک و کنوانسیون حقوق کودک، تحت عنوان حقوق تطبیقی، مورد بررسی واقع شده است.

در هر یک از بخش‌های فقه امامیه، فقه عامه و حقوق تطبیقی، موضوعات یکسانی به‌طور موازی مطرح شده تا امکان بررسی تطبیقی آنها به‌راحتی امکان‌پذیر باشد.

در بخش فقه امامیه، نظرات مختلف اعم از مشهور و غیرمشهور در هر مبحث، مطرح و مستندات و استدلال‌های هر دسته، تا حد امکان، جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است. سعی بر آن بوده است که در هر مسئله نظرات فقهای متقدم و متأخر و معاصر منعکس گردد.

در بخش فقه عامه، نظرات هر یک از مذاهب اربعه به‌طور جداگانه و به ترتیب تقدم تاریخی آنها مطرح شده است.

تبیین حقوق کودکان در ایران و خارج از کشور

در برخی از مباحث که حقوق ایران مورد بررسی قرار گرفته است، علاوه بر ذکر مواد قانونی، آراء اساتید حقوق هم طرح و بررسی شده است.

در مورد حقوق دیگر کشورها نیز قوانین برخی از کشورهای اسلامی مانند مصر و سوریه و قوانین خانواده‌های مهم حقوقی مانند فرانسه و انگلستان و نیز موادی از اعلامیۀ جهانی حقوق کودک و کنوانسیون حقوق کودک مورد بررسی قرار گرفته است.

در مباحثی به تناسب و اقتضای مسائل مطروحه به جنبه‌های تربیتی و روانشناسی، علاوه بر جنبه‌های فقهی و حقوقی نیز پرداخته شده است.

این کتاب مشتمل بر چهار بخش و هر بخش نیز دربردارندۀ چند فصل است.

بخش اول به کلیات اختصاص دارد و شامل سه فصل است. در فصل اول از مفهوم حق، مشخصات و ویژگی‌های آن و اقسام حق، سخن به میان آمده است. در فصل دوم، مفهوم ولایت، اقسام آن (ولایت قهری، وصایت و قیمومت)، این که ولایت با چه کسانی است، شرایط ولایت و قلمرو آن و پایان ولایت بحث و بررسی شده است. فصل سوم بخش اول، مربوط به کودکی، پایان کودکی و محجوریت (بلوغ و رشد) است که در آن مفهوم کودک، طفل، صبی، صغیر، شروع کودکی، اقسام صغیر، حقیقت بلوغ، بلوغ در فقه امامیه و عامه و حقوق، رشد و چگونگی احراز آن مورد بحث واقع شده است.

بخش دوم کتاب در مورد حقوق کودک بر ولی بوده و شامل سه فصل است. فصل اول به بحث از حقوق کودک بر ولی قبل از ولادت می‌پردازد و شامل مباحثی از قبیل حقّ داشتن پدر و مادر شایسته، حقّ برخورداری از سلامت جسم و روان، زمینه‌های رعایت حقوق کودک قبل از ازدواج والدین و قبل از ولادت فرزند، حقّ حیات، ارث برای جنین، نفقۀ جنین و ادارۀ اموال جنین است. فصل دوم، حقوق کودک بر ولی در ایام ولادت را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این فصل مباحثی از قبیل حقّ نسب، حقّ برخورداری از امنیت شخصی و اجتماعی، تلقین شعائر دینی به نوزاد، حقّ داشتن نام شایسته،حقّ تغذیه با شیر مادر و وظایف پدر در این رابطه و مدت شیر دادن، برگزاری آداب و رسوم دینی به‌منظور سلامت و بهداشت جسمی و روانی و تکریم شخصیت کودک و ختنه کردن پسران، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. فصل سوم بخش دوم به بحث دربارۀ حقوق کودک بر ولی بعد از ولادت می‌پردازد. این دسته از حقوق در دو قسمت حقوق غیرمالی و حقوق مالی مورد بحث واقع شده‌اند. در قسمت حقوق غیرمالی: حقّ حضانت، حقّ بازی و سرگرمی، حقّ تعلیم و تربیت، حقّ تکریم و احترام کودک، ولایت بر نکاح و حقّ استیفای قصاص مورد بررسی قرار گرفته‌اند. و در قسمت حقوق مالی: حقّ نفقه، ادارۀ اموال کودک توسط ولی، ارث کودک از ولی و حبوه بررسی شده‌اند.

بخش سوم از کتاب به حقوق ولی بر کودک اختصاص دارد و شامل دو فصل است. در فصل اول، حقوق ولی بر کودک، در دوران حیات ولی مورد بررسی قرار گرفته است. در این فصل حقّ احسان و نیکی، حقّ احترام و تکریم، حقّ اطاعت، حقّ تأدیب، نفقۀ پدر و مادر و اجداد، حقّ ارث ولیّ قهری از کودک، اجرت ولی، عدم قصاص پدر در قتل فرزند و عدم اجرای حدّ بر سرقت پدر از مال فرزند مورد بحث قرار گرفته‌اند. در فصل دوم، حقوق ولی بر کودک، در دوران بعد از حیات ولی مورد بحث واقع شده است. در این فصل قضای نمازها و روزه‌های فوت شده پدر بر پسر بزرگ‌تر مورد بررسی قرار گرفته است.

بخش چهارم کتاب، ضمانت‌ها و مسئولیت‌ها را مطرح کرده است. این بخش شامل دو فصل است. فصل اول به بحث دربارۀ تضمیناتی برای حمایت کودک در مقابل ولی پرداخته است و فصل دوم به مسئولیت‌ها اختصاص داشته و مسئولیت مدنی و کیفری ولیّ قهری و مسئولیت مدنی و کیفری کودک را مورد بررسی قرار داده است.

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: کتاب تربیت فرزند خانواده کتاب تربیت فرزند خانواده مورد بررسی قرار مراحل مختلف مختلف زندگی حقوق کودک رعایت حقوق واقع شده مورد بحث فصل اول فصل دوم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۲۹۸۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کتاب «ادب زندگی» روانه بازار نشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ادب زندگی (خلاصه کتاب حلیة المتقین علامه مجلسی)» اثر محسن معینی در ۲۶۴ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.

ادب برترین اخلاق، شرافت، و میراث و هم‌نشین شمرده می‌شود و مایه کمال، ارزشمندی و زینت، و نشان خرد آدمی است. کتاب حلیة المتقین آمیزه‌ای از اخلاق، احکام، اذکار و ادعیه و درمان به همراه داستان‌های دلنشین با محوریت آداب اسلامی است؛ کتابی دربردارنده آداب خوراک، پوشاک، مسکن، خواب، سفر، ازدواج و فرزندآوری و تربیت فرزند و آموزه‌های طبی.

اثر حاضر بر آن است مطالب ارزشمند «حلیة المتقین» را با عباراتی کوتاه‌تر و دسته‌بندی روشن‌تر ارائه کند و مدعی است که با حجم اندک خود، عمده مطالب آن را در بر دارد.

ساختار اثر

این کتاب در ۱۴ باب تألیف شده است؛ باب اول با عنوان «آداب لباس و کفش» فضیلت آراستگی، لباس‌های حرام و رنگ‌های مستحب و مکروه برای لباس را بررسی کرده و حکم لباس کفار و لباس جنس مخالف، آداب لباس نو و رنگ انواع کفش را مورد تأکید قرار داده است.

باب دوم با عنوان «آراستن و زیورآلات» انگشتر و دست و انگشتان مناسب برای آن، فضیلت عقیق و سفارش ۵ نگین برای مؤمنان را شرح داده و زیور طلا، نگاه در آینه و کیفیت خضاب را تبیین کرده است.

«آداب خوردن و آشامیدن» عنوان سومین باب از کتاب حاضر است که در آن ظروف ممنوع، آداب و اوقات غذا خوردن و آداب پس از غذا بررسی شده و فواید دانه‌ها، سبزی‌ها و میوه‌ها، فضیلت و آداب میهمانی و آداب آب خوردن به رشته تحریر درآمده است.

نویسنده در باب چهارم با عنوان «ازدواج، خانواده و تربیت فرزند» فضیلت ازدواج و نهی از رهبانیت، آداب ازدواج و نماز و دعای زفاف و شب عروسی را بیان کرده و دوران بارداری، ولادت و نام‌گذاری، شیر دادن و تربیت فرزند و حقوق والدین را شرح داده است.

پنجمین باب از این کتاب با عنوان «مسواک، شانه، اصلاح و…» تراشیدن موی سر، محاسن و کندن موی بینی و بازی با ریش را تبیین کرده و ناخن گرفتن، دفن کردن ناخن و آداب شانه کردن را به نگارش درآورده است.

باب ششم با عنوان «بوی خوش و…» ضمن بررسی منشأ گیاهان و اشیای خوشبو، کراهت رد کردن بوی خوش و غالیه، فضیلت و آداب روغن مالیدن بر بدن، روغن بنفشه و آداب بوییدن گل را مورد تاکید قرار داده است.

«حمام و نظافت» عنوان هفتمین باب از کتاب مذکور است که در آن آداب ورود و خروج حمام، شستن سرو بدن و داروی نظافت تشریح شده و فاصله زمانی میان هر دارو کشیدن، برخی آداب نوره کشیدن و غسل‌ها به رشته تحریر در آمده است.

باب هشتم با عنوان «خواب و بیداری، قضای حاجت» اوقات خواب، مکان و آداب خوابیدن و دعاهای قبل از خواب برای موارد خاص را بررسی کرده و نکاتی درباره خواب راست و دروغ و تعبیر خواب، بیداری شب و آداب قضای حاجت را بیان کرده است.

نویسنده در باب نهم با عنوان «بیماری و داروها» صبر بر بیماری‌ها و ابتلایات، راه‌های درمان عمومی برای تمام بیماری‌ها و ادعیه مشترک امراض با برخی داروهای مرکب را شرح داده و امراض درونی، قولنج، بادها، درد معده و سرفه، تعویذات سحر، گزندگان و… و تربت شریف امام حسین (ع) و بعضی ادویه‌ها راه تبیین کرده است.

باب دهم با عنوان «آداب معاشرت» حقوق خویشان، غلامان و کنیزان، دوستی و دوستان و شاد نمودن و برآوردن حوائج مؤمنان را تشریح کرده و حقوق مؤمن غایب، کافر و ناصبی و اعمال حقوق محتضر و میت را بررسی کرده است.

باب یازدهم با عنوان «آداب مجالس» ضمن تبیین مصافحه، معانقه و بوسیدن، طریقه نشستن و وظایف صاحبخانه، آداب مجالست، ذکر خدا در مجالس و مشورت کردن را به رشته تحریر درآورده است.

دوازدهمین باب از کتاب حاضر با عنوان «خانه و آداب ورود و خروج» خانه وسیع، حکم نقاشی و مجسمه و آثار عبادت در خانه و عدم آن را بیان کرده و برخی پرندگان و حیوانات، خرید، ساخت و روشنایی خانه و آداب خارج شدن از خانه و ورود به آن را به نگارش درآورده است.

باب سیزدهم با عنوان «آداب حرکت سواره و پیاده، بازار، تجارت، زراعت و نگهداری چهارپایان» مَرکَب، آداب، ادعیه و اذکار سواری بر مرکب و نکاتی برای راه رفتن را شرح داده و آداب خریدن و نگهداری حیوان، تلاش برای کسب روزی و آداب زرع و کشت را مورد تأکید قرار داده است.

«سفر» عنوان چهاردهمین و آخرین باب از کتاب مذکور است که در آن زمان‌های خوب و بد برای سفر، آداب و ادعیه شروع سفر و رفیقان سفر بیان شده و برخی آداب توقف و حرکت، نکاتی درباره سفر دریایی و آداب اسب تاختن و تیر انداختن مورد بررسی قرار گرفته است.

کد خبر 6096844 فاطمه علی آبادی